ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΕΝΕΡΑΤΟΥ
Δ/νση ιστοσελίδας: www.venerato.gr
Facebook: VENERATO-ΒΕΝΕΡΑΤΟ
Επικοινωνία: 6972086994 (Μαραγκάκης Ευάγγελος - Πρόεδρος) 6977150185 (Ξενάκης Στυλιανός - Ταμίας)
Facebook: VENERATO-ΒΕΝΕΡΑΤΟ
Επικοινωνία: 6972086994 (Μαραγκάκης Ευάγγελος - Πρόεδρος) 6977150185 (Ξενάκης Στυλιανός - Ταμίας)
Για ανακοινώσεις του Πολιτιστικού Συλλόγου πατήστε ΕΔΩ
Το Βενεράτο είναι ένα χωριό που βρίσκεται βόρεια στο νομό Ηρακλείου της Κρήτης, σε απόσταση 18 χλμ. από το Ηράκλειο, σε υψόμετρο 305μ. Το χωριό το διασχίζει ο εθνικός δρόμος Ηρακλείου – Μεσαράς. Οι άνθρωποι που ζουν στο Βενεράτο είναι ήρεμοι, καλοσυνάτοι και φιλόξενοι.
Το χωριό έχει μεγάλη ιστορία και το όνομα του το πήρε από τους Ενετούς. Venerato σημαίνει σεβαστός, σεβάσμιος πιθανόν να έχει δοθεί το όνομα στη Μονή της Παλιανής και κατ΄επέκταση στο κοντινό χωριό. Το 1833 περιγράφει ένας Άγγλος συγγραφέας, που ήτανε τότε τουρίστας στα γύρω χωριά, ότι τον καιρό εκείνο ήταν το μόνο χωριό στη Κρήτη που είχε καθαρά ενετικό όνομα. Και ότι τότε ζούσαν 12 οικογένειες Χριστιανών και μια μωαμεθανών.
Αρχικά το Βενεράτο βρισκόταν στη τοποθεσία Πύργος – Φαράγγι, νοτιανατολικά του σημερινού χωριού. Κατά την Ενετοκρατία οι χωριανοί που κατοικούσαν στον Πύργο – Φαράγγι, μετά τη δημιουργία του παραθεριστικού οικισμού των Βενετών, εργαζόταν ως υπηρέτες στα αρχοντικά τους. Μόλις αποχώρησαν οι Βενετοί, οι χωριανοί κατοίκησαν στα αρχοντικά τους, έκτισαν και άλλες κατοικίες και σιγά – σιγά δημιουργήθηκε το σημερινό χωριό.
Το χωριό βρίσκεται σε μια από τις χαμηλότερες λοφοσειρές του Ψηλορείτη. Από την ανατολική μεριά το χωριό έχει αμφιθεατρική θέση και κάτω από τη θέση αυτή βρίσκονται πλούσιοι ελαιώνες και αμπελώνες. Στα νοτιοανατολικά διέρχεται ένας αρχαίος ποταμός με το όνομα "Απόλλωνας". Νότια του ποταμού σε ένα ύψωμα βρίσκεται ένα παλιό μοναστήρι με το όνομα η Παναγία της Παλιανής που γιορτάζει στις 15 Αυγούστου. Στο κέντρο του μοναστηρίου βρίσκεται ένας παμπάλαιος ναός ανεκτίμητης αρχαιολογικής αξίας.
Παλαιότερα στο χωριό κάθε Παρασκευή γινόταν πανηγύρι. Στην αρχαία εποχή ήταν ξακουστό για τα περίφημα κρασιά του και μάλιστα την εποχή της Ενετοκρατίας και επί Τουρκοκρατίας γινόταν εξαγωγή κρασιών από το Βενεράτο στο εξωτερικό, τα λεγόμενα κρασιά της Μαλεβυζίας.
Το Βενεράτο ήταν πατρίδα του μητροπολίτη Κρήτης Γεράσιμου Λετίτση, ο οποίος κατόρθωσε το 1735 να αναστηλώσει τη μικρή εκκλησία του Αγίου Μηνά και να την καθιερώσει μητροπολιτικό ναό της Κρήτης. Από το Βενεράτο ήταν και ο Νεόφυτος Οικονόμου, γενικός γραμματέας της Καγκελαρίας, της προσωρινής πολιτείας της Κρήτης κατά την επανάσταση του 1821. Τον καιρό της Τουρκοκρατίας προκειμένου οι Χριστιανοί να γλιτώσουν τα χωράφια τους από τους Τούρκους, τα δώριζαν στα μοναστήρια και ιδιαίτερα στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Απανωσήφη. Σύμφωνα με το οθωμανικό δίκαιο οι Τούρκοι σέβονταν τις περιουσίες των μοναστηριών.
Το 1835 τις περιουσίες τις ξαναπήραν πίσω οι Βεραθιανοί διότι το κράτος τις αγόρασε από τα μοναστήρια. Ανατολικά του χωριού εκτείνεται στο βάθος μια μεγάλη κοιλάδα από την οποία διέρχεται ο ποταμός "Απόλλωνας" όπως παραπάνω αναφέραμε.
Δίπλα στους αμπελώνες βρίσκεται ένα παλιό μοναστήρι που λέγεται Αγία Θεοτόκος. Το μοναστήρι αυτό το 1750 ζήτησαν από τον Πασά και την Μητρόπολη να το αναστηλώσουν με την προϋπόθεση να μην κάνουν καμία αλλαγή και να χρησιμοποιήσουν τα ίδια υλικά.
Το χωριό το περιζώνουν αρκετά ξωκλήσια και τρεις μεγάλες εκκλησίες όπως ο ιερός ναός της Παλιανής που χτίστηκε το 1894. Βόρεια του ναού αυτού, βρίσκεται ένας όμορφος παμπάλαιος τάφος κάποιων μοναχών.
Στη βορειοανατολική μεριά του χωριού βρίσκεται ένας μικρός ναός του Αγίου Λουκιανού με μεγάλη αρχαιολογική αξία, που κάθε καλοκαίρι την επισκέπτεται μεγάλος αριθμός τουριστών.
Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται μια διώροφη αρχοντική κατοικία, που την αγόρασε η κοινότητα για να την αναστηλώσει και να την κάνει μουσείο.
Τώρα το Βενεράτο δεν είναι κοινότητα αλλά η έδρα της Δημοτικής Ενότητας Παλιανής του Δήμου Ηρακλείου που περιλαμβάνει τα τέσσερα χωριά: Βενεράτο, Αυγενική, Σίβα, Κεράσια, τα οποία είναι πολύ κοντά μεταξύ τους.
Το χωριό έχει μεγάλη ιστορία και το όνομα του το πήρε από τους Ενετούς. Venerato σημαίνει σεβαστός, σεβάσμιος πιθανόν να έχει δοθεί το όνομα στη Μονή της Παλιανής και κατ΄επέκταση στο κοντινό χωριό. Το 1833 περιγράφει ένας Άγγλος συγγραφέας, που ήτανε τότε τουρίστας στα γύρω χωριά, ότι τον καιρό εκείνο ήταν το μόνο χωριό στη Κρήτη που είχε καθαρά ενετικό όνομα. Και ότι τότε ζούσαν 12 οικογένειες Χριστιανών και μια μωαμεθανών.
Αρχικά το Βενεράτο βρισκόταν στη τοποθεσία Πύργος – Φαράγγι, νοτιανατολικά του σημερινού χωριού. Κατά την Ενετοκρατία οι χωριανοί που κατοικούσαν στον Πύργο – Φαράγγι, μετά τη δημιουργία του παραθεριστικού οικισμού των Βενετών, εργαζόταν ως υπηρέτες στα αρχοντικά τους. Μόλις αποχώρησαν οι Βενετοί, οι χωριανοί κατοίκησαν στα αρχοντικά τους, έκτισαν και άλλες κατοικίες και σιγά – σιγά δημιουργήθηκε το σημερινό χωριό.
Το χωριό βρίσκεται σε μια από τις χαμηλότερες λοφοσειρές του Ψηλορείτη. Από την ανατολική μεριά το χωριό έχει αμφιθεατρική θέση και κάτω από τη θέση αυτή βρίσκονται πλούσιοι ελαιώνες και αμπελώνες. Στα νοτιοανατολικά διέρχεται ένας αρχαίος ποταμός με το όνομα "Απόλλωνας". Νότια του ποταμού σε ένα ύψωμα βρίσκεται ένα παλιό μοναστήρι με το όνομα η Παναγία της Παλιανής που γιορτάζει στις 15 Αυγούστου. Στο κέντρο του μοναστηρίου βρίσκεται ένας παμπάλαιος ναός ανεκτίμητης αρχαιολογικής αξίας.
Παλαιότερα στο χωριό κάθε Παρασκευή γινόταν πανηγύρι. Στην αρχαία εποχή ήταν ξακουστό για τα περίφημα κρασιά του και μάλιστα την εποχή της Ενετοκρατίας και επί Τουρκοκρατίας γινόταν εξαγωγή κρασιών από το Βενεράτο στο εξωτερικό, τα λεγόμενα κρασιά της Μαλεβυζίας.
Το Βενεράτο ήταν πατρίδα του μητροπολίτη Κρήτης Γεράσιμου Λετίτση, ο οποίος κατόρθωσε το 1735 να αναστηλώσει τη μικρή εκκλησία του Αγίου Μηνά και να την καθιερώσει μητροπολιτικό ναό της Κρήτης. Από το Βενεράτο ήταν και ο Νεόφυτος Οικονόμου, γενικός γραμματέας της Καγκελαρίας, της προσωρινής πολιτείας της Κρήτης κατά την επανάσταση του 1821. Τον καιρό της Τουρκοκρατίας προκειμένου οι Χριστιανοί να γλιτώσουν τα χωράφια τους από τους Τούρκους, τα δώριζαν στα μοναστήρια και ιδιαίτερα στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Απανωσήφη. Σύμφωνα με το οθωμανικό δίκαιο οι Τούρκοι σέβονταν τις περιουσίες των μοναστηριών.
Το 1835 τις περιουσίες τις ξαναπήραν πίσω οι Βεραθιανοί διότι το κράτος τις αγόρασε από τα μοναστήρια. Ανατολικά του χωριού εκτείνεται στο βάθος μια μεγάλη κοιλάδα από την οποία διέρχεται ο ποταμός "Απόλλωνας" όπως παραπάνω αναφέραμε.
Δίπλα στους αμπελώνες βρίσκεται ένα παλιό μοναστήρι που λέγεται Αγία Θεοτόκος. Το μοναστήρι αυτό το 1750 ζήτησαν από τον Πασά και την Μητρόπολη να το αναστηλώσουν με την προϋπόθεση να μην κάνουν καμία αλλαγή και να χρησιμοποιήσουν τα ίδια υλικά.
Το χωριό το περιζώνουν αρκετά ξωκλήσια και τρεις μεγάλες εκκλησίες όπως ο ιερός ναός της Παλιανής που χτίστηκε το 1894. Βόρεια του ναού αυτού, βρίσκεται ένας όμορφος παμπάλαιος τάφος κάποιων μοναχών.
Στη βορειοανατολική μεριά του χωριού βρίσκεται ένας μικρός ναός του Αγίου Λουκιανού με μεγάλη αρχαιολογική αξία, που κάθε καλοκαίρι την επισκέπτεται μεγάλος αριθμός τουριστών.
Στο κέντρο του χωριού βρίσκεται μια διώροφη αρχοντική κατοικία, που την αγόρασε η κοινότητα για να την αναστηλώσει και να την κάνει μουσείο.
Τώρα το Βενεράτο δεν είναι κοινότητα αλλά η έδρα της Δημοτικής Ενότητας Παλιανής του Δήμου Ηρακλείου που περιλαμβάνει τα τέσσερα χωριά: Βενεράτο, Αυγενική, Σίβα, Κεράσια, τα οποία είναι πολύ κοντά μεταξύ τους.
ΤΟ ΣΥΝΘΗΜΑ ΜΑΣ
ΒΕΝΕΡΑΤΟ:ΤΟΠΟΣ ΝΑ ΔΕΙΣ,ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΖΕΙΣ
ΒΕΝΕΡΑΤΟ:ΤΟΠΟΣ ΝΑ ΔΕΙΣ,ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΖΕΙΣ